Cel opracowania Gminnego Programu Rewitalizacji
Gminny Program Rewitalizacji Gminy Nowy Dwór Gdański opracowano ze względu na pogłębiający się proces degradacji obszaru rewitalizacji i potrzebę poprawy jakości życia jego mieszkańców. Gminny Program Rewitalizacji został sporządzony w celu wyprowadzenia obszaru z sytuacji kryzysowej. Jest dokumentem, którego treść opracowano w oparciu o dokumenty strategiczne wyższego szczebla, w tym prawo lokalne, a także uwzględniono założenia „Narodowego Planu Rewitalizacji”. Program składa się z dwóch głównych części. Pierwszą są szczegółowe diagnozy uwarunkowań obszaru, natomiast w skład drugiej wchodzą elementy dotyczące przeprowadzenia rewitalizacji między innymi takie jak: wizja, cele i kierunki rewitalizacji, planowane przedsięwzięcia oraz sposób zarządzania procesem rewitalizacji.
W diagnozie dotyczącej obszaru rewitalizacji scharakteryzowano występujące negatywne zjawiska i problemy, ich pochodzenie oraz powiązania i oddziaływania na różne sfery życia. Zebrano informacje na temat mocnych i słabych stron dotyczących obszaru rewitalizacji i kapitału społecznego, potencjałów oraz zagrożeń wynikających z czynników zewnętrznych i wewnętrznych.
Na obszarze rewitalizacji zdiagnozowano potrzebę poprawy sytuacji przestrzenno – funkcjonalnej oraz warunków technicznych i nieznacznie warunków środowiskowych. Do najważniejszych potrzeb w zakresie przestrzenno – funkcjonalnym, technicznym i środowiskowym należą:
Wizja
Wizja stanu docelowego oraz przedsięwzięcia rewitalizacyjne mające na celu przezwyciężenie problemów i sytuacji kryzysowych zostały zaplanowane z wykorzystaniem potencjałów obszaru rewitalizacji. Według Gminnego Programu Rewitalizacji docelowo obszar rewitalizacji będzie charakteryzowany w następujący sposób:
Obszar rewitalizacji Gminy Nowy Dwór Gdański w 2023 roku jest miejscem atrakcyjnym do zamieszkania, oferującym warunki do prowadzenia godnego życia, budowania dobrostanu obecnych mieszkańców i szans dla przyszłych pokoleń. Obszar rewitalizacji miejscem sprzyjającym rozwojowi i aktywności społecznej i gospodarczej mieszkańców.
W ramach wizji sformułowano trzy cele, które odnoszą się bezpośrednio do namierzonych problemów obszaru rewitalizacji:
Cele zostały sformułowane na podstawie zdiagnozowanych problemów i sytuacji kryzysowych oraz w komplementarności z dokumentami strategicznymi, w szczególności ze Strategią Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Nowy Dwór Gdański.
Do celów przypisano kierunki, które mają umożliwić osiągnięcie wizji Gminnego Programu Rewitalizacji.
Przedsięwzięcia
W oparciu o powyższe cele sporządzono dziewięć przedsięwzięć rewitalizacyjnych, których realizacja w sposób bezpośredni wpłynie na poprawę sytuacji na obszarze rewitalizacji w zakresie negatywnych zjawisk społecznych jak również będzie kształtować warunki do dalszego rozwoju społecznego, przestrzenno – funkcjonalnego, gospodarczego, technicznego i środowiskowego.
Przedsięwzięcia rewitalizacyjne:
Wszystkie przedsięwzięcia wzajemnie się dopełniają i dają szanse na poprawę obecnej sytuacji na obszarze rewitalizacji i w szerszym kontekście, rozwój całej gminy.
Podstawowe pojęcia i skróty
Obszar zdegradowany to obszar gminy znajdujący się w stanie kryzysowym z powodu koncentracji negatywnych zjawisk społecznych oraz negatywnych zjawisk o innym charakterze, tj. zjawisk gospodarczych lub środowiskowych lub przestrzenn – funkcjonalnych lub technicznych. Obszarem zdegradowanym są wszystkie tereny w gminie, na które nakłada się kilka negatywnych zjawisk społecznych oraz negatywne zjawiska przynajmniej w jednej z pozostałych sfer.
Obszar rewitalizacji to całość lub część obszaru zdegradowanego, w którym występuje szczególna koncentracja negatywnych zjawisk, o których mowa wyżej a jednocześnie jest to obszar, który ma istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego.
Rewitalizacja to proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie Gminnego Programu Rewitalizacji.
Interesariusze rewitalizacji to w szczególności:
Gminny Program Rewitalizacji, zwany dalej Programem Rewitalizacji, programem lub GPR, to dokument przyjmowany w drodze Uchwały Rady Miejskiej, służący prowadzeniu procesów i przedsięwzięć rewitalizacyjnych. Procedurę przygotowania, realizacji i monitorowania Gminnego Programu Rewitalizacji określa Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (t. j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1398 z późn. zm.).
Do pobrania:
Uchwała nr 94/XIII/2019 Rady Miejskiej z dnia 27 czerwca 2019 w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji na terenie Gminy Nowy Dwór Gdański.Rewitalizacja w Nowym Dworze Gdańskim
Gmina Nowy Dwór Gdański jest gminą miejsko – wiejską, która położona jest między ramionami Wisły i Nogatu, w powiecie nowodworskim, na terenie województwa pomorskiego. Gmina obejmuje obszar 213 km2, który zamieszkuje 16 791 osób (dane za 2020 rok). Gmina zlokalizowana jest w centrum Żuław Wiślanych, natomiast miasto Nowy Dwór Gdański w centralnym punkcie gminy i uznawane jest za „Stolicę Żuław”, dlatego też na jego terenie zlokalizowane są większe ośrodki administracyjne i kulturowe rangi powiatowej. Miasto pełni funkcję węzła komunikacyjnego - przebiegają przez nie: trasa S7, która bezpośrednio łączy ją z Gdańskiem i Elblągiem. Natomiast trasą 55 łatwo dotrzeć do Malborka, położonego 22 km od Nowego Dworu Gdańskiego. Drogą 502 można dojechać na Mierzeję Wiślaną.
Obszar zdegradowany i obszar rewitalizacji
Szczególnie częstym i charakterystycznym zjawiskiem w miastach jest degradacja jego najcenniejszych fragmentów, czyli obszarów centralnych, historycznych, pełniących funkcje reprezentacyjne. Stan taki zaobserwowano w Nowym Dworze Gdańskim, gdzie jego śródmiejska część, posiadająca największe walory kulturowe była jednocześnie obszarem szczególnie dotkniętym kryzysem (nagromadzenie zjawisk kryzysowych w sferze społecznej, gospodarczej, przestrzenno – funkcjonalnej, środowiskowej oraz technicznej). Wyznaczony obszar zdegradowany i obszar rewitalizacji znajduje się w historycznym centrum miasta Nowy Dwór Gdański i wyznaczony jest przez zakole rzeki Tugi od północy, zachodu i południa, oraz ulicę Obrońców Westerplatte od wschodu.Obszar rewitalizacji obejmuje swoją powierzchnią 160 tys. m2, co stanowi 0,08 % powierzchni gminy i 3,16 % ogólnej powierzchni miasta. W 2016 r. zamieszkiwany był przez 1382 osoby, co stanowiło 7,9 % ogółu ludności gminy i 14,3 % ogółu liczby mieszkańców miasta.W diagnozie dotyczącej obszaru rewitalizacji scharakteryzowano występujące negatywne zjawiska i problemy, ich pochodzenie oraz powiązania i oddziaływania na różne sfery życia. Zebrano informacje na temat mocnych i słabych stron dotyczących obszaru rewitalizacji i kapitału społecznego, potencjałów oraz zagrożeń wynikających z czynników zewnętrznych i wewnętrznych.W oparciu o zebrane dane w procesie tworzenia programu rozpoznano potrzeby i udręki mieszkańców, podjęto próbę oszacowania kapitału społecznego poprzez ocenę stopnia aktywności społecznej i zawodowej oraz umiejętność współpracy mieszkańców, organizacji i instytucji publicznych oraz samorządu terytorialnego. Do najważniejszych społecznych potrzeb mieszkańców obszaru rewitalizacji należało:
Przeciwdziałanie zagrożeniu wykluczeniem społecznym,
Aktywizacja społeczna,
Podnoszenie poziomu edukacji, w szczególności zawodowej oraz dzieci i młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym,
Przeciwdziałanie odpływowi ludności,
Podnoszenie bezpieczeństwa.
W sferze gospodarczej zdiagnozowano poziom przedsiębiorczości, poziom aktywności zawodowej oraz predyspozycje obszaru do rozwoju przedsiębiorczości na obszarze rewitalizacji. Do zjawisk społecznych i największych problemów sprzężonych z gospodarką na obszarze rewitalizacji należą: postępujące starzenie się społeczeństwa, wysoki stopień bezrobocia trwałego, zubożenie mieszkańców, brak nowych inwestycji oraz umiarkowana aktywność podmiotów gospodarczych na obszarze rewitalizacji. Do potrzeb w sferze gospodarczej należą:
Ograniczanie bezrobocia,
Kreowanie warunków dla rozwoju gospodarczego.
Na obszarze rewitalizacji zdiagnozowano potrzebę poprawy sytuacji przestrzenno – funkcjonalnej oraz warunków technicznych i nieznacznie warunków środowiskowych. Do najważniejszych potrzeb
w zakresie przestrzenno – funkcjonalnym, technicznym i środowiskowym należą:
Podnoszenie atrakcyjności gospodarczej obszaru rewitalizacji,
Zagospodarowanie przestrzeni publicznych i przestrzeni rekreacji codziennej,
Przygotowanie obszaru dla potrzeb starzejącego się społeczeństwa,
Poprawa warunków zamieszkania,
Poprawa infrastruktury drogowej i technicznej,
Wzbogacanie środowiska przyrodniczego i zagospodarowanie terenów zielonych,
Poprawa zabezpieczeń przeciwpowodziowych.
Więcej informacji o przeprowadzonych konsultacjach społecznych znajduje się pod adresem:Konsultacje społeczne - BIP - Nowy Dwór Gdański (lo.pl)
Gminny Program Rewitalizacji Gminy Nowy Dwór Gdański na lata 2017-2023
Gminny Program Rewitalizacji został sporządzony w celu wyprowadzenia obszaru z sytuacji kryzysowej. W diagnozie dotyczącej obszaru rewitalizacji scharakteryzowano występujące negatywne zjawiska i problemy, ich pochodzenie oraz powiązania i oddziaływania na różne sfery życia. Zebrano m.in. informacje na temat mocnych i słabych stron dotyczących obszaru rewitalizacji i kapitału społecznego, potencjałów oraz zagrożeń wynikających z czynników zewnętrznych i wewnętrznych.Prace nad przyjęciem GPR rozpoczęły się od przyjęcia przez Rade Miejską w dniu 14 kwietnia 2016 r. Uchwały nr 165/XVIII/2016 wyznaczającej obszar zdegradowany i obszar rewitalizacji na terenie Gminy Nowy Dwór Gdański. Następnie Uchwałą Nr 260/XXX/2017 Rada Miejska w Nowym Dworze Gdańskim w dniu 16 marca 2017r. przyjęła Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Nowy Dwór Gdański. Program ten był zmieniany dwukrotnie tj w roku 2017[1] oraz 2019 r.[2] Dokument był przedmiotem konsultacji społecznych, a następnie opiniowany przez podmioty wskazane w ustawie o rewitalizacji.https://miastonowydwor.pl/186-gminny-program-rewitalizacji.html
Krótka charakterystyka obszaru rewitalizacji
Obszar rewitalizacji swoim zasięgiem obejmuje m.in. układ kamienic, tereny zielone, zabudowę usługową i handlową, budynki spółdzielni mieszkaniowych, budynek Żuławskiego Parku Historycznego, Żuławskiego Ośrodka Kultury oraz Urzędu Miejskiego w Nowym Dworze Gdańskim.Obszar delimitowany w systemie miasta i gminy pełni rolę ośrodka centralnego, który sprawuje szereg istotnych funkcji rangi wykraczającej poza granice terenu, m.in.: administracyjne, usługowe
i kulturowe. Naturalną barierą planistyczną wyznaczającą delimitowany obszar jest rzeka Tuga, natomiast barierą komunikacyjną jest ulica Obrońców Westerplatte. Na przedmiotowym obszarze przeważają funkcje mieszkaniowe z usługami w parterach oraz instytucje publiczne (Urząd Miejski, Żuławski Ośrodek Kultury, Starostwo Powiatowe, Żuławski Park Historyczny). W sąsiedztwie rzeki znajdują się w większości tereny zielone.Średni udział budynków mieszkalnych wybudowanych przed 1970 r. w ogólnej ich liczbie wynosi 44,94%. Wartość tego współczynnika zarówno w skali województwa (42,3%), jak i miasta (13,8%) jest mniejsza niż dla wyznaczonego obszaru. Znajduje się tutaj także duża liczba mieszkań komunalnych. Powyższa sytuacja nie sprzyja poprawie warunków społecznych oraz zazwyczaj sprawia, że dane budynki wyróżniają się pod względem przestrzennym w otoczeniu.
Opis zintegrowanego projektu rewitalizacji
Problemy społeczne odbijają się również na problemach przestrzennych, dlatego w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji podpisano w 2018 r. umowy na realizację projektów w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020:
„Rewitalizacja społeczno – przestrzenna obszaru nr 11 w centrum Nowego Dworu Gdańskiego” współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
„Rewitalizacja w Nowym Dworze Gdańskim poprzez aktywną integrację i wsparcie rodziny” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
W miejscach, gdzie występuje problem ubóstwa, nawarstwiają się problemy z utrzymaniem
w odpowiednim stanie części wspólnych budynku – w tym elewacji, zadaszenia, fundamentów, klatek schodowych i przestrzeni wspólnych. Z działań remontowo-modernizacyjnych wykonano modernizację 6 budynków komunalnych ( przy ul. Kopernika12, Kopernika 14, Sikorskiego 13, Sikorskiego 17A, Wejhera 7 oraz Plac Wolności 4) oraz budynki 3 wspólnot mieszkaniowych ( WM Obrońców Westerplatte 3, WM Sikorskiego 26, WM Plac Wolności 9) i jednej Spółdzielni Mieszkaniowej. Odnowiona przestrzeń wspólna budynków wpłynęła nie tylko na polepszone warunki mieszkaniowe mieszkańców ale również na ogólny stan ładu przestrzennego na obszarze.
Budynki komunalne przed i po rewitalizacji
